Coliving , mô hình sống chung hiện đại
Coliving là mô hình cuộc sống chung hiện đại, trong đó dân cư có các phòng ngủ riêng trong một ngôi nhà với các khu vực chung được chia sẻ (như khu tắm, vệ sinh, thiết bị hoặc dịch vụ cho hoạt động giải trí) , thư giãn, tập tin thao tác,…)
…Coliving là mô hình cuộc sống chung chú ý đến tính cộng đồng, tiện ích, với chi phí ban đầu thấp, tài khoản chi trả hàng tháng thấp và có sẵn những tiện ích tối thiểu cho cư dân.
Coliving bao bao gồm các dịch vụ trợ giúp người làm việc, internet và các tiện nghi khác… Mô hình cuộc sống chung mang mọi người đến với nhau xung quanh sở thích chung của họ, nghĩ suy như một khu vườn cộng đồng hoặc một hội thảo nghệ thuật ,.. và có nhiều loại không gian chung sống khác nhau để các cư dân có thể gần gũi nhau khi họ lựa chọn. Khu vực sinh hoạt chung giúp các dân cư tụ lại với nhau nhiều nhất có thể, trong khi những khu vực khác cung cấp không gian riêng tư.
Coliving có thể cung cấp nhà tạm thời hoặc dài hạn. Những người sống chung sẽ cùng nhau trả tiền thuê nhà, chia sẻ một số không gian chung như bếp hay phòng sinh hoạt. Một coliving “chuẩn” phải bao gồm hai yếu tố chính là chung và riêng . Tức là, dù sống chung nhưng mỗi cá nhân đều có không gian riêng cho mình. Có thể nấu và ăn cùng nhau, nhưng nhất định không gian nghỉ ngơi của mỗi người phải hoàn toàn riêng biệt.
- Đề xuất tổ chức không gian nhà ở theo nguyên tắc gắn kết nhiều module với nhau.
Số lượng mô-đun tùy theo số lượng cũng như nhu cầu của dân cư tại từng khu vực, từng dự án sống chung. Các mô-đun có kích thước được xác định theo cách bố trí các chức năng khác nhau. Đối tượng phục vụ của loại hình nhà ở đây là những cá nhân có nhu cầu ở ghép hoặc các căn hộ nhỏ từ 2 – 4 người. Với đặc tính lắp ghép linh hoạt, có thể tăng số lượng mô-đun cũng như tăng kích thước trong các trường hợp để mở rộng căn hộ. Các mô-đun được sắp xếp xen kẽ nhau, tạo nên các khoảng trống tận dụng làm các không gian chung, có thể tăng số lượng mô-đun phù hợp với nhu cầu thực tế từng công trình.
Các không gian được sắp xếp theo vòng kín, tạo nên một cộng đồng thu nhỏ của dân cư, ở đó những người sống chung sẽ cùng nhau chia sẻ không gian bếp, và không gian sinh hoạt chung. Với giải pháp này, số người nhập cư từ 12- 18 hộ gia đình có thể tận dụng được nhiều tiện ích chung, đồng thời giảm thiểu chi phí cho các trang thiết bị dùng chung như: Bếp nấu, máy mô-đun nước, lọc nước , Máy rửa, lò vi sóng, bàn ghế sofa phòng khách chung, và nhiều vật dụng khác.
- Đề xuất giải pháp cải cách, các nhà phố, nhà liên kế theo điểm Coliving.
Thầy vì chính quyền thành phố phải đầu tư đất đai và ngân sách lớn để phát triển các dự án nhà ở xã hội trong điều kiện đất đai tại TP.HCM rất cân, thì có thể hướng đến khai thác thác nhà ở dạng nhà phố / link house. Với các dự án nhà ở mới, và kể cả các dự án cải tiến sửa chữa, Sở Xây dựng TP xem xét ban hành hướng dẫn thiết kế, trong đó có hướng dẫn cải tiến, thay đổi cấu trúc các nhà phố, thay đổi một số khả năng phù hợp với mô hình nhà ở coliving.
Tầng được bố trí ngược chiều sâu vào trong để làm không gian chứa xe, chứa sức chứa tới 16 chiếc xe máy. Vào trong cụm không gian sảnh, giao thông phía trước, khu đọc sách, phòng vệ sinh và phòng ngủ. Phòng ngủ 1 gồm 2 tầng dưới (4 người ở) kèm các tủ quần áo. Không gian nghỉ ngơi được tinh giản tối đa để tiết kiệm chi phí, đồng thời diện tích cho không gian sinh hoạt chung. Lầu 1 gồm 3 phòng ngủ, mỗi phòng ngủ được bố trí nội thất, số lượng người ở tương tự phòng ngủ 1 và có WC chung. Giải pháp này sẽ tăng cường khả năng linh động trong tổ chức không gian, cung cấp chỗ ở cho người lao động, người nhập cư và người có thu nhập thấp.
Lầu 3 là khu sinh hoạt chung, bao gồm bếp, bàn ăn lớn, góc ngồi café gần vị trí giếng trời, phòng khách lớn, vệ sinh, khu rửa sạch. Tất cả tiện ích chung được bố trí cùng tại một vị trí lầu 2 sẽ tạo ra sự thuận lợi hơn trong quá trình sử dụng. Ngoài ra, khu sinh hoạt chung mang tính động nên cần được tách riêng với khu đọc sách mang tính tĩnh. Sân thượng phía trước để trống để có thể linh hoạt trong quá trình sử dụng như phơi những đồ vật không thể sấy bằng máy sấy hay những bữa tiệc ngoài trời… Phần sau tận dụng gắn các tấm pin mặt trời (điện+nhiệt) ) để có thể tiết kiệm năng lượng trong quá trình vận hành. Chính giữa là giếng trời giúp tăng hiệu quả chiếu sáng tự nhiên, thông gió tự nhiên trong quá trình. Mặt đứng công nghệ sơn màu sáng, kết hợp cây xanh để phù hợp với khí hậu tại TP.HCM, giúp công trình ít hấp thu nhiệt và giảm tiêu thụ năng lượng.
Kết luận
Tóm tắt, mô hình cuộc sống chung Coliving có tiềm năng phát triển tại các thành phố lớn, nơi nhà ở có chi phí thuê/mua cao; Đặc điểm của Coliving phù hợp với nhóm đối tượng thu nhập trung bình; Cư dân của những người không gian sống thường nằm trong độ tuổi từ 19 đến 40 tuổi, là nhân viên của các công ty khởi nghiệp, doanh nhân hoặc học sinh/ sinh viên…
TS. Ngô Lê Minh – Trần Thế Kiệt – Nguyễn Thị Ngọc Diễm
Trường Đại học Tôn Đức Thắng
(trích từ Bài đăng trên Tạp chí Kiến trúc số 02-2022)
